«Η ταπείνωση, το ένδυμα της θεότητος» ήταν το επίκαιρο θέμα της εσπερινής ομιλίας του παρουσιάστηκε στο πνευματικό κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεώς μας

«Η ταπείνωση, το ένδυμα της θεότητος» ήταν το επίκαιρο θέμα της εσπερινής  ομιλίας του Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου π. Ιωσήφ Μήλια, αδελφού της Ιεράς Μονής Ομπλού της Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών, η οποία παρουσιάστηκε την Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2025, στο πνευματικό κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεώς μας.
 
Με αφορμή την παραβολή του Τελώνου και Φαρισαίου, ο ομιλητής ανέπτυξε τα χαρακτηριστικά της ταπείνωσης, η οποία είναι θεμελιώδης για την πνευματική ζωή και την πραγματική μετάνοια.
 
“Για εκείνον που γνωρίζει τον Θεό, που Τον ατενίζει μέσα στη δημιουργία Του και στις σωτήριες ενέργειές Του, είναι φανερό ότι η ταπείνωση είναι το ουσιαστικό περιεχόμενο και η λάμψη, της δόξας του Θεού, από την οποία, όπως ψέλνουμε στη Θεία Λειτουργία, είναι «πλήρης ο ουρανός και η γη». Μέσα όμως στην ανθρώπινη διανοητικότητά μας έχουμε την τάση να μη μπορούμε να συμβιβάσουμε τη «δόξα» με την «ταπείνωση», – από τη στιγμή μάλιστα που η ταπείνωση θεωρείται ψεγάδι ή ελάττωμα. Είναι σχεδόν αδύνατο να μεταφέρεις στον σύγχρονο άνθρωπο που τρέφεται με τη δημοσιότητα, την αυτοπροβολή και την ατέλειωτη αυτοεξύμνηση, το γεγονός ότι εκείνο που είναι αυθεντικά τέλειο, όμορφο και καλό είναι την ίδια στιγμή γνήσια ταπεινό. Ακριβώς, γιατί η τελειότητα δεν έχει ανάγκη από τη «δημοσιότητα», την εξωτερική δόξα ή από κάθε είδους επίδειξη. Ο Θεός είναι ταπεινός γιατί είναι τέλειος. Η ταπείνωσή Του είναι η δόξα Του και η πηγή κάθε αληθινής ομορφιάς, τελειότητας και καλοσύνης: Καθένας που προσεγγίζει τον Θεό και Τον γνωρίζει, αυτόματα μοιράζεται τη Θεία ταπείνωση και ωραΐζεται μέσα σ’ αυτή. Αυτό συνέβηκε με την Παναγία, τη Μητέρα του Χριστού, που η ταπείνωση την έκανε χαρά όλης της οικουμένης και τρανή αποκάλυψη της ωραιότητας πάνω στη γη. Αυτό έγινε με όλους τους αγίους, αλλά το ίδιο συμβαίνει και με κάθε ανθρώπινη ύπαρξη, στις σπάνιες στιγμές της επαφής με τον Θεό. Γινόμαστε ταπεινοί με το να μετράμε το καθετί με μέτρο τον Χριστό και να αναφερόμαστε για όλα σ’ Αυτόν. Χωρίς τον Χριστό, η αληθινή ταπείνωση είναι αδύνατη.”
 
Ο ομιλητής, αφού ανέλυσε τους χαρακτήρες και τις στάσεις προσευχής του Φαρισαίου και του Τελώνου, υπογράμμισε ότι: “Ο ταπεινός είναι ο πραγματικά σοφός και συνετός άνθρωπος, αυτός που, στην αίσθηση της αναξιότητάς του, κατέχει εν σιωπή, όλη τη θεία και ανθρώπινη σοφία, και γίνεται ο αγαπητός υιός του Θεού. Μόνο η ταπείνωση εξουδετερώνει την αμαρτία και όλους τους καρπούς της, και προσελκύει όλες τις αρετές του Χριστού και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.
Η ταπείνωση, που στη θεολογική και ασκητική γλώσσα της Εκκλησίας εναλλάσσεται με την ταπεινοφροσύνη, που σημαίνει, να μη φρονώ σπουδαία για τον εαυτό μου, αλλά για τους άλλους, είναι το θεμέλιο και η στέρεη βάση που ανθοφορεί η Θεία Χάρις. Χωρίς την ταπείνωση όλα είναι μετέωρα, ασταθή και ατελή. Και βέβαια χωρίς την ταπείνωση, όλος ο αγώνας της μετάνοιας ματαιώνεται και αχρηστεύεται. Αλλά και η αγάπη παραμένει άσαρκη και άκαρπη. Καρπός της ταπείνωσης είναι η ειλικρινής μετάνοια.”
 
Στη συνέχεια, αφού αναφέρθηκε στην ταπείνωση των Αγίων και των ασκητών της Εκκλησίας μας, κατέληξε: “Η επίγνωση της αμαρτωλότητάς μας, της ψυχολογικής και πνευματικής ασθένειας, και η αίσθηση της ανάγκης Ιατρού για την θεραπεία μας, χαρακτηρίζει τον πρώτο βαθμό ταπεινώσεως.
Ακολουθεί η ασκητική ταπείνωση, κατά την οποία θεωρούμε τον εαυτό μας χειρότερο από όλους, εξαιτίας της καθημερινής αστοχίας μας προς τον Θεό και τις εντολές Του.

Υπάρχει, ωστόσο, και η απόλυτη, η τελεία ταπείνωση την οποία ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης την αποκαλεί ταπείνωση του Χριστού. Αυτή είναι εντελώς διαφορετική στο είδος της. Είναι απερίγραπτη, καθώς είναι θεία. Γνωρίζεται από όσους κρίθηκαν άξιοι της θέας του Κυρίου εν Πνεύματι Αγίω, όπως λέει ο Άγιος Σιλουανός.
 
Σε αυτούς ο Χριστός μεταδίδει την ταπεινή κατάστασή Του και εκείνοι γνωρίζουν εμπειρικά ότι ο Κύριος είναι η απόλυτα απερίγραπτη ταπείνωση. Ο ταπεινός Κύριος μέσα στην άπειρη αγάπη Του, παραδίδει τον Εαυτό Του σε θάνατο για την σωτηρία μας. Ο άνθρωπος μπροστά στην άπειρη αυτή αγάπη λιώνει από απεριόριστη ευγνωμοσύνη, αντικρίζοντας την ταπείνωση του Χριστού και θεωρώντας τον εαυτό του εντελώς ανάξιο να ανήκει σε έναν τέτοιο Θεό, όπως είναι ο Χριστός, που πέθανε ευχαρίστως προκειμένου να δωρίσει τη ζωή στον άνθρωπο, ενώ ταπεινώνεται έτι και έτι περισσότερο. Επομένως για να γνωρίσουμε τον Θεό, οφείλουμε να τον ακολουθήσουμε.
Αν, λοιπόν, επιθυμούμε πραγματικά να μυηθούμε στα μυστήρια του Υιού του Θεού, πρέπει να έχουμε την πραεία και ταπεινή καρδιά του Χριστού. Χωρίς αυτήν θα παραμείνουμε άγνωστοι σε Αυτόν και αποξενωμένοι από τα θεία μυστήριά Του. Η μόνη και συνεχής φροντίδα των πιστών πρέπει να είναι η παραμονή τους ενώπιον του Χριστού με καρδιακή ταπείνωση γιατί μόνο όσοι έχουν ταπεινή καρδιά είναι σε θέση να καταλάβουν τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.”
 
Μετά το πέρας της ομιλίας, ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Ιωακείμ Βενιανάκης, Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, ευχαρίστησε θερμά τον εκλεκτό ομιλητή εκ μέρους του Σεπτού Ποιμενάρχου μας, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Ιερωνύμου, τόσο για την ανταπόκρισή του στην πρόσκληση του Σεβασμιωτάτου, όσο και για την πνευματική και εποικοδομητική ομιλία του.